Łożyska kombinowane Igiełkowo kulkowe

Budowa i zasada działania

Łożyska igiełkowo kulkowe składają się z dwóch części funkcjonalnych:

• sekcji igiełkowej – przenoszącej obciążenia promieniowe,
• sekcji kulkowej (oporowej) – przeznaczonej do przenoszenia obciążeń osiowych w jednym lub obu kierunkach.

Obie sekcje mogą być zamontowane we wspólnym pierścieniu zewnętrznym lub z pierścieniami dzielonymi, w zależności od typu konstrukcji. Praca obu zespołów jest niezależna, co pozwala na wysoką elastyczność w zastosowaniach o zmiennych kierunkach obciążeń.

Główne odmiany konstrukcyjne i ich oznaczenia

Seria NKIA – jednokierunkowe przenoszenie sił osiowych poprzez łożysko kulkowe skośne

• Przenosi obciążenia promieniowe i osiowe tylko w jednym kierunku,
• Sekcja kulkowa oparta na łożysku kulkowym jednorzędowym skośnym,
• Pierścień zewnętrzny wspólny dla obu sekcji,
• Wersja kompaktowa,
• Przykład oznaczenia: NKIA 5906.

Seria NKIB – dwukierunkowe przenoszenie sił osiowych poprzez łożysko kulkowe skośne

• Zawiera dodatkowy pierścień kulkowy do pracy osiowej w obu kierunkach,
• Lepsze ustalanie osiowe niż w NKIA,
• Stosowane w bardziej obciążonych układach,
• Przykład oznaczenia: NKIB 5908.

Seria NKX – łożyska kombinowane z łożyskiem kulkowym oporowym

• Łożyska łączące sekcję igiełkową z jednorzędowym łożyskiem kulkowym oporowym Przenoszą obciążenia promieniowe i osiowe w jednym kierunku,
• Dostępne w wersjach z uszczelnieniem (NKX...Z) oraz bez,
• Nadają się do aplikacji wymagających kompaktowości i łatwego montażu,
• Przykład oznaczenia: NKX 30Z – łożysko z uszczelnieniem, średnica wewnętrzna 30 mm.

Seria NX – zintegrowana konstrukcja z uszczelnieniem

• Sekcja kulkowa wbudowana bezpośrednio w pierścień zewnętrzny,
• Brak oddzielnych pierścieni dystansowych,
• Wersje z uszczelnieniami: NX...Z
• Kompaktowe, łatwe w montażu,
• Przykład oznaczenia: NX 17 Z

Typowe zastosowania

Łożyska igiełkowo kulkowe znajdują zastosowanie w wielu branżach przemysłowych, szczególnie tam, gdzie konstruktorzy oczekują zintegrowanego przenoszenia obciążeń osiowych i promieniowych przy maksymalnej oszczędności miejsca. Wykorzystywane są w:

Montaż i konserwacja

Mimo zwartej konstrukcji łożyska kombinowane igiełkowo kulkowe wymagają precyzyjnego montażu i doboru pasowań. Szczególną uwagę należy zwrócić na:

• osiowość elementów współpracujących – błędy współosiowości skracają żywotność łożyska,
• czystość powierzchni montażowych – obecność zanieczyszczeń może prowadzić do uszkodzenia pierścieni,
• dociągnięcie pierścienia oporowego - stosowanie odpowiednich narzędzi montażowych – niedozwolone są uderzenia udarowe,
• pasowanie na wał i w oprawę – musi uwzględniać zarówno sekcję igiełkową, jak i kulkową.

Smarowanie i eksploatacja

Do typowych środków smarnych należą wysokiej jakości smary litowe i kompleksowe (np. NLGI 2), a także oleje maszynowe w aplikacjach o podwyższonej prędkości.

Nieprawidłowe smarowanie prowadzi do:

• skrócenia żywotności łożyska,
• przegrzewania i zacierania igiełek lub kulek,
• utraty precyzji prowadzenia osiowego.

Diagnostyka i objawy zużycia

W czasie pracy należy monitorować następujące parametry:

• temperaturę pracy – nagłe wzrosty mogą oznaczać brak smaru lub nadmierne tarcie,
• hałas i wibracje – nieregularne dźwięki mogą świadczyć o zużyciu elementów tocznych,
• luz promieniowy lub osiowy – wzrost luzów często sygnalizuje zbliżający się koniec okresu eksploatacyjnego,
• zmiana koloru smaru – może wskazywać na przegrzanie lub obecność opiłków.

W przypadku układów o wysokiej precyzji zalecana jest regularna analiza drgań oraz inspekcje serwisowe.

Podsumowanie

Łożyska igiełkowo kulkowe stanowią zaawansowane rozwiązanie techniczne, które pozwala konstruktorom łączyć zalety łożysk igiełkowych i kulkowych w jednym kompaktowym układzie. Dzięki szerokiej gamie wariantów (NKIA, NKIB, NX, NKX), różnorodnym wymiarom oraz konfiguracjom nośnym, łożyska te z powodzeniem sprawdzają się zarówno w aplikacjach precyzyjnych, jak i w przemyśle ciężkim. Ich odpowiedni dobór, montaż i konserwacja warunkują wieloletnią, bezawaryjną pracę całych układów napędowych.

Sprawdź również

• Łożyska kombinowane
• Łożyska kombinowane Igiełkowo walcowe